Nagihan KALSIN
İklim Değişikliği Politika ve Araştırma Derneği tarafından hazırlanacak olan Türkiye Afet Atık Yönetim Rehberine ilişkin değerlendirmede bulunan Dernek Başkanı Baran Bozoğlu, deprem atıkları konusunda çözüm üretilmesi gerektiğini en başından beri dile getirdiklerini söyledi.
Dünyada da bu tarz rehberler mevcut
Bozoğlu, “Kendi elimizle yeni felaketler yaratma riski ile karşı karşıyayız. Deprem atığı konusu şu an en büyük ekolojik risk. 100 ila 210 milyon ton deprem atığı oluştu. Tehlikeli atıklar, asbest ve ekonomik değeri olan atıkların birbiriyle karıştığını görüyoruz. Bu atıkları iki Erciyes dağı büyüklüğünde olarak tanımlayabiliriz. Bu atıkları Hatay’ın üzerine serdiğimizde Hatay’ın bir metre yükselebileceğini görürüz” dedi.
Hazırlayacakları rehbere ilişkin değerlendirmede bulunan Bozoğlu, “Bütün belediyelerin olası bir afet yönetimine dair nasıl hazırlanacağına dair bir rehber oluşturmuş olacağız. ABD’de Kanada’da afet atıklarının nasıl yönetileceğine dair bu tarz rehberler bulunmakta. Deprem sonrası öncelik vatandaşların hayatını kurtarmak, ardından gıda ve yerleşim sorununu çözmekti. Şu an etraflıca atık yönetimini ele almalıyız. Ağır ve orta hasarlı binalar yıkılmaya devam ediyor. Onların da yıkılması ve sağlıklı bir şekilde ekonomiye kazandırılmasına ihtiyaç duyuyoruz.
Çözümle ilgili bu kadar büyük bir atığın karşısında aslında bu atığı gerçekten avantaja çevirme şansımızda var. Kentleri küllerinden tekrar yaratma şansımız var. Bu atıkların ekonomiye kazandırılması mümkün. Ülkemiz bu güce sahip. Finans problemi var, burada da uluslararası finans kuruluşları tarafından finansman desteğinin artırılması gerektiğini dile getirmek istiyorum” diye konuştu.
“Atıktan yeni üretim modelleri oluşturulabilir”
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı GEF SGP Türkiye Ulusal Koordinatörü Gökmen Argun, etkinlikte yaptığı konuşmada Türkiye’nin afetlere açık bir ülke olduğunu belirterek, önlem olarak hızlıca refleksler geliştirilmesi gerektiğine dikkat çekti. Argun, “Sahaya çıktığımızda atık, özellikle asbest konusunda büyük bir korku vardı.
Ayrıştırma ile ilgili titizlikler konusunda sorunlar vardı. Alanda çok sayıda sivil toplum kuruluşu var. Birbirleri ile dayanışma halindeler. Zor şartlarda her şey için proje geliştirmeye çalışıyorlar. İşbirliğini güçlendirmeliyiz” dedi. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Ankara Ofisi Başkanı Mehmet Üvez de atığın ekonomik tarafına dikkat çekerek, atıktan yeni üretim modelleri oluşturulabileceğini kaydetti.
