Akaryakıtta yeni dönem! Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi devreye giriyor
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), akaryakıt sektöründe usulsüz fatura kullanımı nedeniyle milyarlarca liralık vergi kaybının önüne geçecek yeni bir sistemi uygulamaya alıyor.
Kısa adı “UTTS” olan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’yle ilgili tebliğ 5 Ekim 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlandı.
AKARYAKIT İSTASYONLARINA 31 ARALIK 2024’E KADAR SÜRE VERİLDİ
“Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği”ne göre akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin, en az bir pompa ünitesinin tabanca aparatları üzerine nitelikleri Darphane tarafından belirlenen ve Darphane ya da yetkili firmalar tarafından üretilen Taşıt Tanıma Okuma Cihazı (TTO) temin ederek 31 Aralık 2024 tarihine kadar taktırmaları zorunlu hale geldi.
Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtlara da 31 Aralık 2024 tarihine kadar Taşıt Tanıma Birimi (TTB); bir başka deyişle akıllı etiket takılması zorunluluğu getirildi.
AMAÇ VERGİ KAÇAĞININ ÖNÜNE GEÇMEK
Vergi mükellefi olan kişi ve kuruluşlar için zorunlu, tüketiciler için ise gönüllü olacak yeni sistem ile yaklaşık 15 milyar lira olduğu tahmin edilen vergi kaçağı önlenecek. Tüketiciler ise sektördeki rekabetin artmasına bağlı gündeme gelecek çeşitli kampanya ve avantajlardan faydalanabilecek.
Türkiye’de 2.4 milyonun üzerinde gelir vergisi mükellefi bulunuyor. Gelir vergisi mükellefleri eğer varsa akaryakıt harcamasını gider gösterebilmek için fatura almak zorunda. Akaryakıtı kullanan aracın da mükellefe ait olması şart. Ancak uygulamadaki boşlukları kullanan bazı mükellefler, kullanmadığı ya da kullandığından fazla akaryakıt harcamasına ait faturayı gider göstererek daha az vergi verme eğiliminde olabiliyor. Çünkü, pompaya yanaşan aracın plaka bilgisi istasyonda çalışan tarafından elle girilirken, sözlü beyan nedeniyle gerçekte akaryakıt alıp almadığı konusu soru işareti. Yani akaryakıtı alan başkası, faturayı alan başkası olabiliyor.
ARAÇ PLAKASI OTOMATİK OLARAK İŞLENECEK
UTTS uygulaması otomatik plaka sistemini getiriyor. UTTS, akaryakıt istasyonundan yakıt almaya gelen aracın plaka bilgisini otomatik olarak tanıyacak, fiş ve fatura da sistemin tanıdığı bu plaka bilgisi yer alacak.
Yeni sistem ile öncelikle araç plakalarının manuel olarak sisteme işlenmesinden kaynaklanan usulsüz fatura uygulaması son bulacak. “Taşıt Tanıma Birimi” adı verilen elektronik etiket teknolojisi ile araçları tanıyacak olan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi, akaryakıt giderlerine esas olan fişlerdeki araç plaka bilgilerini otomatik olarak Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz’a işleyecek.
Sisteme insan müdahalesinin ortadan kaldırılması ve usulsüz faturanın son bulmasıyla 15 milyar liraya ulaştığı tahmin edilen vergi kaybının önüne geçilecek.
TAŞIT TANIMA SİSTEMLERİ UTTS ÇATISI ALTINA GİRECEK
Vergi mükelleflerine ait 8 milyon ticari aracın yollarda olduğu Türkiye’de, söz konusu araçların 3 milyonunda özel şirketler tarafından işletilen Taşıt Tanıma Sistemi bulunuyor. Taşıt Tanıma Sistemi bulunan akaryakıt şirketleri, yetkilendirilmiş şirketler aracılığı ile mevcut sistemlerini güncelleyerek UTTS’ye entegre olacaklar. Taşıt Tanıma Sistemi olmayan akaryakıt istasyonları ise, tebliğ takvimine uygun olarak Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nin altyapısını istasyonlarında kurarak sisteme dahil olacaklar.
